Anosmia-bo tak nazywa się całkowita utrata węchu, w Stanach Zjednoczonych uznawana jest za inwalidztwo (w Polsce niestety nie). Szacuje się, że choruje na nia około 1% populacji. Z kolei 5-8% doświadcza problemów ze zmysłem węchu i - co ciekawe - odsetek ten stale rośnie.
Istnieją także osoby, które cierpią na hiposmię (zwana też mikrosmią) – częściową utratę węchu oraz takie, które mają hiperosmię – nadwrażliwość węchową. Występują ona jednak rzadziej niż anosmia i hiposmia.
Poza kontinuum: hiperosmia - normalny węch (normosmia) - hiposmia – anosmia, znane są również dziwaczne patologie postrzegania zapachów. Przykładowo:
- osoba cierpiąca na phantosmię ma węchowe halucynacje i wyczuwa nieistniejące aromaty. Z uwagi na to, że pojawia się tylko na chwilę, ciężko ją zdiagnozować.
- kiedy człowiek postrzega realnie istniejący zapach w niewłaściwy sposób, mamy do czynienia z parosmią. Głównym objawem tego zaburzenia jest określanie zapachów jako śmierdzących zgnilizną lub spalenizną. Przykładowo: osoba wącha banana, który według niej pachnie jak przypalone mięso.
- istnieją również osoby, które nie wyczuwają określonych zapachów, np. piżma. W takim przypadku mówimy o anosmii częściowej, np. piżmowej.
- zaburzenie węchu z nieznanych przeczyn u osób w podeszłym wieku nazywane jest presbiosmią
- najciekawsza jest jednak kakosmia, kiedy wszystko śmierdzi… kałem
Wyróżnić można również:
- pseudoosmię - błędne odczuwanie zapachu (złudzenia węchowe)
- oraz agnosmię - utrata zdolności rozpoznawania znajomych zapachów
Zaburzenie węchu (dysosmia) to choroba przewlekła. Najczęstszym źródłem problemów ze zmysłem powonienia są choroby zakaźne, takie jak: ostre przeziębienie, grypa czy zapalenie zatok. Drugą z najczęstszych przyczyn jest natomiast uraz mózgu. Zdarza się również (choć rzadko), że ludzie rodzą się bez zmysłu powonienia.
Według obiegowej opinii nagatywny wpływ na zmysł powonienia może mieć również palenie. Niestety do tej pory nie udało się jednoznacznie stwierdzić, czy tak jest w istocie. Wyniki badań nie są w tej kwestii jednoznaczne.
Do tej pory poznałam tylko jedną osobę chorującą na anosmię – Fismolla, z którym próbowałam się umówić na wywiad dotyczący zapachów ;-) Swoją drogą gorąco polecam – tworzy piękną muzykę!
